Avropanın qaz bazarında Azərbaycan üçün əlverişli şərtlər formalaşır

Avropanın qaz bazarında Azərbaycan üçün əlverişli şərtlər formalaşır
İQTİSADİYYAT
13:58 03.03.2025
207
Fevral ayında Avropada qazın orta qiyməti yanvarla müqayisədə 5 faiz artaraq 1000 kubmetr üçün təxminən 542 dollar təşkil edib.
 
AZXEBER.COM London ICE birjasının məlumatlarına istinadən xəbər verir ki, yanvasrın 31-də qiymət 577 dollar olubsa, fevralın son günündə - 28-də 17,7 faiz aşağı - 475 dollar təşkil edib.

Fevralın sonuncu həftəsində qiymətlərin düşməsinə səbəb ABŞ-la Rusiya arasında danışıqların başlanması olub.

Avropada qazın qiyməti keçən ilin payızından etibarən tədricən artmağa başlayıb. 2024-cü ilin sentyabrında orta qiyməti1000 kubmetr üçün təxminən 416 dollar təşkil edib (illik müqayisədə 0,3 faiz az), oktyabrda - 456 dollar (-11 faiz), noyabrda – 491 dollar (-4 faiz), dekabrda - 489 dollar (+20 faiz), 2025-ci ilin yanvarında - 517 dollar (+53 faiz), fevralda - 542 dollar (+88 faiz).

Fevral ayı ərzində Avropada qaz qiymətləri qarışıq dinamika nümayiş etdirib. Ayın birinci yarısında kotirovkalar 630 dollar həddinə yaxınlaşaraq iki ilin ən yüksək səviyyəsinə çatıb. Buna əvvəlki illərdən daha sərt hava şəraitində anbarlardan son 5 ildə rekord həcmdə qaz götürülməsi, eyni zamanda külək enerjisi istehsalının minimuma düşməsi səbəb olub. Külək enerjisinin Aİ elektrik enerjisi istehsalında payı yanvarda orta hesabla 21 faiz, fevralda isə cəmi 13 faiz təşkil edib. Bu, elektrik enerjisi istehsalı üçün qaza tələbatın artmasına daha da təkan verib.

Bununla belə, ayın sonuna kimi regionda havaların istiləşməsi və Rusiya ilə ABŞ arasında danışıqların başlaması fonunda qazın qiymətində kəskin dönüş müşahidə olunub.

Gas Infrastructure Europe-nin (GIE) məlumatına əsasən Avropada yeraltı anbarlardakı qaz ehtiyatları üç ildən çox müddətdə ilk dəfə olaraq 38 faizə qədər azalıb İstilik mövsümünün əvvəlindən Aİ anbarlardan təxminən 67 milyard kubmetr qaz götürüb.

GIE-nin məlumatına görə, martın 1-də Aİ ölkələrində yeraltı qaz anbarlarından 388 milyon kubmetr qaz götürülüb, onlara cəmi 23 milyon kubmetr vurulub. Hazırda anbarlarda 42,4 milyard kubmetr qaz var.

Fevral ayında terminallardan Avropa qaz nəqli sisteminə LNG tədarükü rekord olub. Hazırda maye qazın yenidən qazlaşdırılması və onun Avropa boru kəmərlərinə vurulması gücü maksimumun 49 faizi ilə yüklənir.

Anbarlarda qazın kəskin azalması Avropa bazarında onların doldurulması mövsümündə - aprel-avqust aylarında qaz qiymətlərinin daha da bahalaşmasını şərtləndirəcək.

Qeyd edək ki, Azərbaycan Avropanın qaz təminatçılarından biridir. 2024-cü ildə Avropa ölkələrinə 13 milyard kubmetrə yaxın qaz satılıb. Qiymətlərin yüksəlməsi Azərbaycanın gəlirlərinin artması baxımından müsbət amildir.
OXŞAR XƏBƏRLƏR