Azərbaycanda mal-qara təsərrüfatlarında 10 – 15 ildən bir yayılan, müalicəsi mümkün olmayan ölümcül xəstəlik yayılıb.
AZXEBER.COM "Report"a istinadən xəbər verir ki, bu xəstəliyi Ağcabədinin Kəhrizli kəndində Bakir Qəhrəmanova məxsus fərdi təsərrüfatda sahə baytar həkimi tərəfindən aşkar edilib.
Sahə baytar həkimi İlham Zeynlaov "Report"un Qarabağ bürosuna bildirib ki, bu xəstəlik ölümcül və nadir xəstəlikdir: Bu hər il yayılan xəstəlik deyil. Bu xəstəlik 10 - 15 ildən bir tək – tək təsərrüfatlarda yayılır. Əsasən mal bazarında və malqara içərisinə yeni heyvanlar gətirildikdə, həmçinin heyvanlarda olan gənələrdən yarana bilir".
Sahibkar Bakir Qəhrəmanov "Report"un Qarabağ bürosuna bildirib ki, xəstəlik aşkar olunandan bu günə qədər xeyli təsərrüefatında olan iribuynuzlu və xırdabuynuzlu mal-qaranın bir neçəsi tələf olub: "Sahə baytarları evə qədər gəlib mal-qaraya baxırlar, müalicə edirlər, vaksin və peyvənd vururlar. Həkimlər əziyyət çəkirlər ancaq gördükləri işlərin bir xeyri yoxdur. Heyvanların tələf olmasının qarşısının alınması üçün, həkimlərin gördüyü tədbirlər isə nəticəsiz qalıb. Xəstəliyə yoluxduqdan sonra bir neçə gün ərzində səkkiz baş iribuynuzlu, iki baş isə xırdabuynuzlu mal-qara tələf olub. Gəlirlər, əziyyət çəkirlər, müalicə eliyirlər amma, yəqin ki, onun dərdini dəqiq tapsaydılar heyvanımın biri ölərdi, ikisi ölərdi 8 baş heyvanım ölməzdi".
Sahibkar Allahverdi Qəhhrəmanov isə deyir ki, heyvanlar tələf olmamışdan əvvəl gözləri və ayaqları tutulur: "Elə bir xəstəliydir ki, yoluxdusa mütləq heyvan ölür. Heç bir müalicə bu xəstəliyə yoluxan heyvanı tələf olmaqdan xilas edə bilmir".
Nadir hallarda rast gəlinən bu xəstəlik mütəxəssilərin bildirdiyinə görə, yoluxucu deyil. Təmas zamanı nə heyvana nədə insana keçici xüsusiyyəti yoxdur. Xəstəliyin yayılma qorxusu olmasada, aşkarlandığı təsərrüfatda olan heyvanların məhv olma təhlükəsi daha böyükdür. Bu xəstəliyin qarşısının alınması üçün, peyvənd olmasada, təsərrüfat sahibləri bunun qarşısını öncədən qisməndə olsa ala bilərlər.
Sahə baytar həkimi İ.Zeynalovun sözlərinə görə, bu xəstəliyin heç bir qabalayıcı tədbiri, müalicəsi və peyvəndi yoxdur: "Bu təsərrüfatda baş verən zəstəlik "Yaman xataral isitmədir”. Heyvanlaerın bu xəstəliyə yoluxmaması üçün ilk növbədə mal-qaranın təmizliyinə, qidalanmasına diqqət yetirib, yaxşı örüşdə gərək otarasan. Mal-qaranı mütəmadi çimizdirmək və gənələrdən təmizləmək lazımdır. Yay girəndən bəzi tədbirlərini görəsən. Parazitlərə qarşı çimizdirmək, ola bilər ki, qızdırmaya qarşı profilaktiki iynələrdən müvəqqəti 10 günlük, 15 günlük gözləmək üçün vurasan. Amma, bu xəstəliyə onun aidiyyatı yoxdur. Bu "Yaman xataral isitmədir. Bu xəstəliyə yoluxan mal-qaraların 95 %-i tələf olur, 5 %-inin isə gözləri və ya ayaqları tutulur. Bunun tam müalicəsi yoxdur".
Rayon baytarlıq idarəsindən bildirildi ki, vətəndaşın təsərrüfatında baş verən tələfat barədə aidiyyatı qurumlar məlumatlandırılıb. Tələf olan heyvanlardan nümunələr götürülərək laboratoriyaya göndərilib. əldə olunan nəticələr isə xəstəliyin müalicəsinin mümkün olmadığını deməyə əsas verir.
