Pensiyaya tez çıxmaq üçün bir neçə hüquqi və praktik yol mövcuddur, amma bu, yaşa, əmək stajına, iş şəraitinə və digər faktorlara bağlıdır. Azərbaycanda pensiya sistemini əsasən Əmək Pensiyaları haqqında Qanun tənzimləyir.
Tez pensiyaya çıxmaq üçün aşağıdakı variantları təqdim edir:
1. Zərərli və ağır iş şəraitində çalışanlar
Əgər siz sağlamlıq üçün zərərli və ya ağır şəraitdə işləyirsinizsə, bu halda imtiyazlı pensiyaya çıxmaq mümkündür. Bu iş yerləri xüsusi siyahı ilə müəyyən edilir.
Məsələn, dağ-mədən, metalurgiya, kimya sənayesi, yüksək temperaturda və ya radiasiya ilə işləyən sahələr.
Bu kateqoriyaya aid şəxslər pensiyaya qadınlar üçün 45, kişilər üçün 50 yaşda çıxa bilərlər, lakin bu zaman minimum staj tələbi yerinə yetirilməlidir.
2. Əlillik əsaslı pensiya
Əgər şəxs əmək qabiliyyətini müəyyən səviyyədə itiribsə, tibbi arayışla əlillik pensiyası ala bilər.
Əlillik dərəcəsinə görə yaş tələbi olmadan pensiya ala bilər.
Bu halda əmək stajı minimum səviyyədə tələb olunur.
3. Uzun əmək stajı olanlar
Əgər şəxs çox erkən yaşdan işləməyə başlayıbsa və uzun əmək stajı toplayıbsa (məsələn, 25-30 ildən çox), bu da erkən pensiya üçün imkan yarada bilər. Amma bu hallarda da yaş məhdudiyyəti aradan qalxmır, sadəcə digər güzəştlər tətbiq oluna bilər (məsələn, pensiyanın hesablanması zamanı üstünlük verilir).
4. Xüsusi kateqoriyalara aid şəxslər
Müharibə veteranları
Xüsusi dövlət qulluqçuları
Milli Qəhrəmanlar və s.
Bu şəxslər üçün xüsusi pensiya şərtləri var və daha tez pensiyaya çıxmaq mümkündür.
5. Özəl pensiya fondları (əgər varsa)
Hazırda Azərbaycanda tam inkişaf etmiş özəl pensiya fondları olmasa da, gələcəkdə fərdi yığım sisteminə keçid olacağı təqdirdə insanlar öz hesablarına daha erkən pensiyaya çıxa bilərlər.
Tez pensiyaya çıxmaq üçün:
İş yerinizin ağır/zərərli şəraitdə olduğunu yoxlayın.
Əmək stajınızı hesablayın.
Əlillik və ya xüsusi statusunuz olub-olmadığını müəyyənləşdirin.
Müvafiq sənədlərlə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinə müraciət edin./moderator.az
