BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının - COP29-un Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası bu il Azərbaycanda keçiriləcək.
Bununla bağlı qərar COP28-in ötən il dekabrın 11–də keçirilən plenar iclasında verilib.
Bu cür beynəlxalq konfransın Bakıda keçirilməsinin Azərbaycana və ümumiyyətlə, dünya dövlətlərinə, beynəlxalq ekosistemə hansı təsirləri olacaq?
Məsələ ilə əlaqədar AZXEBER.COM-a açıqlama verən ekoloq Rövşən Abbasov söyləyib ki, COP-29-un Azərbaycanda keçirilməsi ölkəmizin strategiyası və maraqlarına tam uyğundur:
Qeyd etdiyimiz ildə də əsas məqsəd odur ki, ətraf-mühitin qorunması sahəsində bütün ölkələri bir araya gətirək. Bu baxımdan COP-un əhəmiyyəti müstəsnadır. Çünki təxminən 2 ilə yaxın 200-ə qədər ölkənin nümayəndələri bu dəbdəbəli konfransda iştirak edəcəklər. Burada vacib qərarların veriləcəyi gözlənilir. Amma, danışdığım qərarlar barədə hələ ki, məlumatımız yoxdur. Azərbaycan artıq bu tədbirə ev sahibliyi etməklə həm də göstərir ki, dünya ölkələri sırasında ətraf mühitin çirklənməsi və iqlim dəyişiklikləri ilə bağlı mübarizədə liderə çevrilib. Bu il Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi də paralel olaraq vətəndaş cəmiyyəti institutlarının qrant vasitəsilə maliyyələşmə sxemini həyata keçirməyi planlaşdırır. Bu istək də vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələrinin mühüm işlərə cəlb edilməsi məqsədini daşıyır".
Ekoloq əlavə edib ki, COP-29-dan başqa digər beynəlxalq konfransların da Azərbaycanda keçirilməsi gözləniləndir:
"Məsələ burasındadır ki, COP-29-la bərabər olaraq Azərbaycanda həm də çoxsaylı ətraf-mühitə həsr olunmuş tədbirlər həyata keçirilir. Bu gün də Azərbaycanda Gənclər Forumu keçirilir. Bu forum dünyanın müxtəlif ölkələrindən gəlmiş və həmin ölkələri təmsil edən 160-a yaxın gəncin iştirakı ilə reallaşır. Əlbəttə ki, gənclər də ətraf mühitin qorunması istiqamətində öz töhfələrini ortaya qoyacaqlar və bu konfransda onlar gələcək əməkdaşlıq cizgilərini hazırlayırlar. Bundan əlavə, Azərbaycana xeyli beynləlxalq vətəndaş cəmiyyətinin üzvlərinin gələcəyi gözlənilir. Onlar cürbəcür yerlərə səfərlər edəcəklər, Azərbaycanda ətraf-mühitin, iqlimin qorunması ilə əlaqədar işlərlə tanış olacaqlar və bu da təbii ki, ölkəmizin beynəlxalq miqyasda tanınmasında öz köməyini edəcək".
Mövzuya münasibət bildirən Milli Məclisin deputatı Bəhruz Məhərrəmov da AZXEBER.COM-a açıqlamasında deyib ki, paytaxt Bakı etibarlı və uğurlu formada ev sahibliyi etməsi fonunda irimiqyaslı tədbirlər üçün kifayət qədər cazibədar məkandır:
"Müasir beynəlxalq qeyri-sabitlik zəminində Azərbaycanda təhlükəsiz mühit, o cümlədən yaranan yeni geosiyasi konfiqurasiyada özünü qlobal güc mərkəzi kimi təsdiqləməsi ölkəmizi dünyamiqyaslı təbirlər üçün ideal məkana çevirir. Üstəlik Azərbaycanın Qoşulmama Hərəkatına sədrliyi, habelə BMT Təhlükəsizlik Şurasında qeyri-daimi üzvlüyü dövründə uğurlu fəaliyyəti, eyni zamanda Avroviziya, İslam Həmrəyliyi Oyunları, eləcə də digər çoxsaylı tədbirlərə təhlükəsiz, etibarlı və uğurlu formada ev sahibliyi etməsi fonunda Bakı irimiqyaslı tədbirlər üçün kifayət qədər cazibədar məkandır. Siyasi əhəmiyyətinə görə yalnız BMT Baş Assambleyasının əsas sessiyaları ilə müqayisə oluna bilən BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransı keçirildiyi zaman dünyanın siyasi nəbzi məhz tədbirin baş tutduğu məkanda döyünür. Ən azı ona görə ki, tədbir 150-dən artıq ölkənin dövlət və hökumət başçıları, həmçinin bütün iri qlobal təsisatların rəhbərlərinin, o cümlədən bir qayda olaraq BMT Baş katibinin iştirakı ilə reallaşır.
Digər tərəfdən, iqlim dəyişikliyi ilə müasir mübarizə tendensiyaları və iqtisadi güc mərkəzləri arasında qarşıdurma fonunda Konfransın qlobal təsir gücünü təsəvvür etmək çətin deyil. Bu mənada, COP29-un Azərbaycanda keçirilməsi barədə qərar ölkəmizə növbəti dəfə böyük etimad və hörmətin birmənalı ifadəsidir. Lakin unutmamalıyıq ki, 2023-cü il dekabrın 15-də keçirilmiş müşavirədə Prezident İlham Əliyevin də ifadə etdiyi kimi, biz bu hörməti öz əməlimizlə, işimizlə, siyasətimizlə qazanmışıq. "Bizim müstəqil siyasətimiz, prinsipial mövqeyimiz, beynəlxalq hüquqa bağlılığımız, sədaqətimiz və eyni zamanda ölkə ərazisində suverenliyin bərpa edilməsi bizə olan hörməti daha da artırdı”. Xüsusən lokal antiterror tədbirlərindən cəmi 2 ay yarım sonra COP29-un Bakıda keçirilməsinə dair yekdil qərar bizim haqlı mövqeyimizə verilən qiymət və bir sıra Qərb subyektlərinin qeyri-adekvat və ədalətsiz yanaşmaları fonunda Bakının ciddi qələbəsidir".
Deputat hesab edir ki, Azərbaycanın COP-a ev sahibliyi etməsi özünün beynəlxalq məsuliyyətini dərk edən qlobal güc kimi təqdimatı olacaq:
"Digər tərəfdən, özünün gələcəyini neft-qaz sferasında yox, alternativ enerjidə görməsi, beş milli prioritetdən biri kimi "təmiz ətraf mühit və yaşıl artım ölkəsi" olmaq formasında müəyyən edilməsi, ölkənin Kioto protokolu ilə karbon qazlarının emissiyasının kəskin azaldılması üzrə çox cəsarətli hədəflər müəyyən etməsi ilə iqlim dəyişikliyi mövzusunda Azərbaycan faktiki olaraq BMT-nin müvafiq Çərçivə Konvensiyasının Şərqi Avropa Qrupu üzrə ən həssas praktik yanaşma nümayiş etdirən üzvüdür. Bütün bunların fonunda, hansısa beynəlxalq subyektin, yaxud hansısa qərəzli psevdo-siyasətçinin bəyanatları artıq qəbul olunmuş qərarın mahiyyətinə təsir edə bilməz. Əksinə COP29-a ev sahibliyi həm də yeni reallıqda Azərbaycanın beynəlxalq hüququn aliliyininə sadiq, ədalətə inanan və özünün beynəlxalq məsuliyyətini dərk edən qlobal güc kimi təqdimatı olacaq".
Mikayıl Mirzəzadə
Yazı Medianın İnkişafı Agentliyinin "ekologiya və ətraf mühitin mühafizəsi" mövzusunda dərc edilib.
