İndiyə qədər baş verən ən güclü təkanlar - Dünyada ən çox neçə bal gücündə zəlzələ olub?

MARAQLI
15:30 15.02.2023
845
Zəlzələnin maqnitudasını məhdudlaşdıran bəzi amillər var. Bəs dünyada maksimum neçə bal gücündə zəlzələ ola bilər?

AZXEBER.COM bununla bağlı araşdırma edib.

Məlum olub ki, indiyə qədər qeydə alınan ən böyük zəlzələ 22 may 1960-cı ildə Çilinin Valdivia şəhərində baş verən 9,5 bal gücündə zəlzələdir. 10 dəqiqə ərzində yer elə güclü silkələnib ki, insanlar ayaq üstə dayana bilməyib, yollarda çatlar açılıb, binalar uçub.

ABŞ Geoloji Xidmətinin (USGS) qeydlərindəki açıqlamalara görə, insanlar zəlzələ zamanı soyuq müharibə səbəbiylə nüvə hücumuna məruz qaldıqlarını zənn ediblər.

Episentrinə ən yaxın olan şəhərin adını daşıyan Valdivia zəlzələsi təxminən 9,5 bal gücündə olub və indiyə qədər və ya ondan sonra qeydə alınan ən böyük zəlzələ olub.

Bəs dünyada maqnitudası 9,5-dən çox olan zəlzələ baş verə bilərmi?

Geoloqlar belə bir ehtimalın mümkün olduğunu, lakin çox az ehtimal olduğunu bildirirlər.

9,5-dən böyük zəlzələnin baş verməsi üçün yer qabığının nəhəng bir parçası qırılmalı, həm çox dərin, həm də çox uzun bir qırılma hərəkət etməlidir.

Zəlzələ geoloqu və elmi rabitəçi Wendy Bohon deyir ki, Yer kürəsində bunun baş verə biləcəyi çox yer yoxdur. Bohon bildirir ki, 9,5 ballıq zəlzələ Yerin yarada biləcəyi təxmini yuxarı hədddir və 10 ballıq zəlzələ ehtimalı olduqca aşağı görünür. Alimlər isə 10 bal gücündə zəlzələ yaradacaq qırılmanın dünyada məlum olmadığını deyirlər.

Maqnituda zəlzələ zamanı ayrılan enerji miqdarının ölçüsüdür. Zəlzələnin təsirini təsvir etmək üçün istifadə edilən "intensivlik" anlayışı maqnituda anlayışından bir qədər fərqlidir. Alimlər bildirirlər ki, insanların zəlzələ hisslərinin intensivliyi, böyüklüyündən asılı olmayaraq, episentrə yaxınlıqdan və üzərində olduqları yerə görə dəyişəcək.

Tədqiqatçıların fikrincə, boş torpaq və qum üzərində dayanan insan zəlzələni bərk qaya üzərində dayanandan daha güclü hiss edir.

Aydın Nuri

OXŞAR XƏBƏRLƏR