"Artıq Azərbaycanda və bir çox post-Sovet məkanlarında da belə bir xoşagəlməz ənənə yaranıb ki, bayram qabağı, Yeni il, Novruz bayramı və başqa bayramlar qabağı, ərzaq məhsullarının qiymətləri artır”.
Bu sözləri AZXEBER.COM-a açıqlamasında Milli Məclisin deputatı Rüfət Quliyev, xüsusilə, bayram öncəsi müşahidə olunan qiymət artımlarına münasibət bildirərkən deyib.
O, qeyd edib ki, burada əsas problem daxili istehsal məhsullarının bolluğunun olmamasıdır:
"Bu barədə çox danışmışıq. Təbii ki, burada böyük bir bəla var, bu da inflyasiyadır. Ümumi pulun dəyərini itirmə məsələsidir. Mən iqtisadçı-alim kimi bunu daha çox bolluğun olmamasında, yəni daxili istehsal məhsullarının bolluğunun olmamasında görürəm. Təsəvvür edin ki, biz qida məhsulları ilə 50-55 faiz özümüz-özümüzü təmin edirik. Amma orada da qeyd etmək lazımdır ki, bunların bəzi komponentləri də xaricdən gəlir. Bunu Cənab Prezident də dəfələrlə qeyd edib. Düzdür, Azərbaycanda xüsusi proqramlar var, kiçik və orta, mikro sahibkarlığın inkişafıdır. İndi yeni investisiya qanunu qəbul olundu. Bir çox qanunlar qəbul olunur. İqtisadi-siyasət elə yolla gedir ki, kifayət qədər kənd təsərrüfatı inkişaf eləsin və qida istehsal edən müəssisələr çox açılsın. Amma yenə də bizi inkişaf qane edir. Amma inkişafın sürəti bir o qədər də yox”.
Deputat daxili bazarda istesalatın bol olmalı olduğunu, təklifin tələbi üstələməli olduğunu deyib:
"Mən bunu deyəndə bəzi ekspertlər mənlə razılaşmır ki, dövlət bunu tənzimləməlidir. Mən düşünürəm ki, bazar iqtisadiyyatında tələb-təklif qanunu, rəqabət qanunu işlək olanda dövlət sadəcə ən vacib insanlar üçün məhsulların qiymətlərini tənzimləyə bilər. Buna istehlak səbəti deyirlər, burada 500-ə yaxın məhsul növləri var. Əgər dövlət birbaşa müdaxilə etsə, onda rəqabət qanunları pozulacaq. Bu da xoşagəlməz hallara gətirəcək. Ona görə də, yeganə yolu onda görürəm ki, daxili bazarda daxili istesal bol olmalıdır. Təklif tələbi üstələməlidir. O zaman biz inflyasiyanı tam cilovlaya bilərik, bunun qarşısını da ala bilərik.
Bir çox ölkələrdə ticarətçilərin özlərinin xüsusi siyasəti var. Bayrama 10-12 gün qalmış qiymətləri aşağı salırlar ki, insanlar çox alsınlar. Burada heç bir humanist addım yoxdur. Sadəcə, ticarətçilər daha çox məhsul satmaq istəyirlər. Amma bir şeyi də deyim, təbii ki, elə ölkə yoxdur ki, yüz faiz tələbatını daxili istehsalına görə ödəsin. Bu, mümkün deyil. Amma biz də dünya standartlarına tam cavab verməyə qadirik. Düşünürəm ki, üzümüzə gələn ik-üç il ərzində bu məsələni həll edəcəyik”.
R.Quliyev qeyd edib ki, Azərbaycanda bu məsələdə dövlətin kifayət qədər səyləri, addımları var:
"Mən həmişə demişəm ki, regionlarda kənd təsərrüfatı ilə məşğulluq artmalıdır. İnsanlar daha çox əkin-biçinlə məşğul olmalıdır. Məhsulların keyfiyyəti, kəmiyyəti sürətlə artmalıdır. Onda biz bazar iqtisadiyyatında qiymətləri cilovlayıb, bayramqabağı da qiymətləri aşağı sala bilərik. İnflyasiyanın, bəlkə də 80 faizi bizə xaricdən gəlir. Amma get-gedə bu da azalır. Bizdə bir mənəvi stereotip də var, nədənsə biz düşünür ki, xaricdə istehsal olunan hər bir mal, geyimdən tutmuş, qidaya qədər, guya keyfiyyəti çox üstündür. Təbii ki, fərqlər var, hər ölkənin özünün kənd təsərrüfatında öz dəst-xətti var. Amma deyim ki, Azərbaycan bazarında yerli istehsal qatıq, süd, çörək, un məhsulları, şirniyyat və s. bu kimi məhsulların keyfiyyəti son illərdə daha çox artıb”.
Aydın Nuri
