Ermənilərin əsrlər boyu Azərbaycana qarşı apardığı təbliğat kampaniyasına kökündən sarsıdıcı zərbə vuracaq tarixi xəritələr tapılıb. Böyük Britaniyada fəaliyyət göstərən Avropa Azərbaycan Cəmiyyətinin ilk dəfə aşkar etdiyi nadir tarixi sənədlər unikal mahiyyət daşıyır. Avropa və digər ölkələrin arxivlərindən əldə olunan müxtəlif tarixi dövrlərə aid xarici mənbələrdə Qarabağın əzəli Azərbaycan torpaqları olduğu göstərilir.
Avropa Azərbaycan Cəmiyyətinin prezidenti Tale Heydərov “New Baku Post”a eksklüziv müsahibəsində bəyan edib ki, tapılmış xəritələr tezliklə çap ediləcək. Hazırda “Azərbaycan tarixi xəritələri” adlı böyük bir kitabın üzərində ciddi iş gedir:
– Aşkar olunan xəritələr hansı dövrləri əhatə edir?
– Hazırda Azərbaycanın eramızdan əvvəlki dövrdən indiki dövrə qədər olan müxtəlif xarici xəritələrinin toplanması işi ilə məşğuluq və bunları böyük bir kitab halına salaraq çap edəcəyik, dünyaya yayacağıq. Kitab ingilis və Azərbaycan dilində olacaq, ehtiyac olsa, digər dillərə də tərcümə ediləcək.
Bu kitab bu il hazır olacaq. Xəritələr dünyanın tanınmış arxivlərindən əldə olunub. Bura rus, türk, ərəb, Britaniya, fransız, İran və Orta Asiya ölkələrinin arxivləri daxildir. Elə xəritələr var ki, ilk dəfə tapılıb. Məsələn, ermənilər həmişə iddia edirlər ki, Qarabağ eramızın ilk 5 əsrində onların uydurduğu “Böyük Ermənistan”ın ərazisində olub. Amma elə xəritələr tapmışıq ki, onların iddialarını təkzib edir. Həmin ərazilərin qədim Qafqaz Albaniyasının tərkibinə düşdüyünü göstərən xəritələr var.
Azərbaycan Demokratik Respublikasının indiyədək bilinməyən yeni xəritələri tapılıb. Bunlar nəinki Qarabağın, Zəngəzurun və digər torpaqların bizim ərazilər olduğunu göstərən xəritələrdir. Orta əsrlərə aid Ağqoyunlu, Qaraqoyunlu dövrünə aid xəritələr də tapılıb.
– Ən çox hansı ölkənin arxivlərindən tapılıb bu xəritələr?
– Bizim indiyə qədər bildiyimizə görə, Azərbaycanla bağlı arxiv materialları ən çox Rusiyada idi. Amma məsələ ondadır ki, Rusiyaya daha yaxın olduğumuz üçün bizim fikrimiz belə idi. Osmanlı arxivlərində çoxlu sənədlər var ki, Azərbaycan tarixçiləri onları araşdırmayıb. Biz hal-hazırda oradan çoxlu xəritələr tapmışıq və ehtimal edirik ki, orada bizim bildiyimizdən də çox xəritələr var.
Fransada da gözlədiyimizdən çox xəritələr tapmışıq. Həmçinin Britaniyada da. Çünki 1918-ci ildə britaniyalılar Azərbaycana gəlmişdi və Hindistandan, digər ölkələrdən o vaxt olan tarixi sənədləri götürmüşdülər. Səfəvilər dövrünə aid də tapıntılar var.
– Avropa Azərbaycan Cəmiyyətinin qarşıda daha hansı töhfələri olacaq?
– “Vision of Azerbaijan” jurnalının tirajını və dövriliyini artıracağıq. Əvvəl hər 3 aydan bir çıxırdı, indi hər 2 aydan bir çıxacaq. İngiltərəli bir tədqiqatçı tərəfindən Azərbaycan haqqında bir kitab yazılır, onun təqdimatı olacaq.
Mayın sonunda Avropa Azərbaycan Cəmiyyətinin İstanbulda yeni ofisinin açılış mərasimi olacaq. İstanbulda iqtisadi forumumuz keçiriləcək və Türkiyənin ən mühüm insanları orada iştirak edəcəklər. Məşhur “Economist” jurnalının təşkil etdiyi bir konfransdır, biz onlarla partnyor şəklində bu konfransı keçirəcəyik. İlin sonunda isə yenə İstanbulda Azərbaycanın mədəniyyət konserti olacaq.
Qarşıda tədbirlərimiz, lobbi işlərimiz çoxdur. İndiyədək Qarabağ münaqişəsinə dair çoxlu qətnamələr əldə etmişik. Xocalı aeroportu məsələsi ilə bağlı Azərbaycanı dəstəkləyən bəyanatlar səslənib, bu iş davam edəcək. Ramil Səfərovun məsələsi ilə bağlı bəyanatlar var idi, onların da sayı artacaq, ümumiyyətlə, Qarabağla bağlı bəyanatların və qətnamələrin sayı artacaq.
– Sonda sualım “New Baku Post”un siqaret əleyhinə başlatdığı ictimai kampaniya ilə bağlıdır. Siz necə, siqaret çəkirsiniz?
– Siqaret çəkmirəm. Mən hesab edirəm ki, pis vərdişlərdən uzaq durmaq lazımdır. Çünki birincisi bu sağlamlığa zərərdir, ikincisi bunun nə isə bir mənası yoxdur, üçüncüsü isə bundan bir xeyir yoxdur.
Çalışmaq lazımdır ki, gənc yaşlarından belə şeylərdən uzaq durasan. Uzaq durandan sonra bunlara qoşulmaq da mümkün olmur. İdmanla məşğul olmaq lazımdır. İdmanla məşğul olan adam bu pis vərdişlərdən uzaq durur. Hər kəs bu pis vərdişdən çəkinsin. Kampaniyanızı ikiəlli dəstəkləyirəm.
