May ayı təkcə uzun zamandır gözlənilən istilərlə deyil, həm də ciddi maqnit qasırğaları ilə yadda qalacaq.
Alimlər geomaqnit fırtınalarının insan sağlamlığına və ümumi vəziyyətə əhəmiyyətli təsir göstərə biləcəyi barədə xəbərdarlıq edirlər.
Maqnit qasırğaları barədə bilməli olduğunuz əsas məqamlar, təhlükəli günlər və özünüzü necə qoruya biləcəyiniz barədə məlumatı təqdim edirik:
Maqnit qasırğası nədir?
Maqnit qasırğası - Günəş alovlanmaları nəticəsində Yer kürəsinin maqnit sahəsində baş verən pozuntudur. Günəşdəki partlayışlar zamanı kosmosa böyük miqdarda yüklü hissəciklər buraxılır və bu hissəciklər Yerə çatdıqda onun maqnit sahəsi ilə qarşılıqlı təsirə girir.
Bu proseslər yalnız kosmosda deyil, həm də Yerdə ciddi təsirlər yaradır: peyklərin fəaliyyəti pozula, elektronika nasazlıq verə və ən əsası, insanların sağlamlıq vəziyyəti pisləşə bilər.
2025-ci ilin may ayında təhlükəli tarixlər
NOAA və digər kosmik hava mərkəzlərinin proqnozlarına görə, may ayında aşağıdakı günlərdə maqnit fəallığının artması gözlənilir:
2 may - Qırmızı səviyyəli maqnit qasırğası (K-indeksi 5)
5-7 may - Güclü maqnit qasırğası (K-indeksi 5-6)
7-10 may - Uzunmüddətli qasırğa, orta səviyyədən başlayaraq G2 səviyyəsinə (K-indeksi 6-7) çatacaq
18 may - Qısa, lakin güclü maqnit qasırğası (K-indeksi 5-6)
22-23 may - Orta güclü qasırğa
28-30 may - Güclü maqnit qasırğası (G2-G3 səviyyəsi)
Bu günlərdə sağlamlığınıza xüsusi diqqət yetirmək və ağır fiziki və zehni yüklərdən uzaq durmaq tövsiyə olunur.
Maqnit qasırğaları insan sağlamlığına necə təsir edir?
Maqnit qasırğalarına hamı eyni dərəcədə həssas olmasa da, bəzi ümumi simptomlar müşahidə olunur:
Baş ağrısı
Başgicəllənmə
Miqren
Ürəkbulanma
Qan təzyiqində dəyişikliklər
Ümumi zəiflik və yorğunluq
Yuxululuq
Yuxu pozuntuları
Konsentrasiya problemləri
Əsəbilik və əhval dəyişikliyi
Apatiya və aqressivlik
Xroniki xəstəliklərin kəskinləşməsi
Xüsusilə ürək-damar xəstəlikləri olanlar, hava dəyişikliklərinə həssas insanlar, hamilə qadınlar və uşaqlar daha çox risk altındadırlar.
Maqnit qasırğaları zamanı özünüzü necə qorumalısınız?
Həkimlər və tədqiqatçılar aşağıdakı tədbirləri görməyi tövsiyə edirlər:
Gündə 7-9 saat kifayət qədər yatmaq
Bol təmiz su içmək
Tərəvəz və meyvələrlə zəngin sağlam qidalanmaq
Qəhvə və energetik içkiləri azaltmaq
Alkoqol və zərərli qidalardan uzaq durmaq
Stressdən qaçmaq, bu günlərdə mühüm işlər planlaşdırmamaq
Elektron cihazlardan istifadəni məhdudlaşdırmaq
Ağıryüklü fiziki və zehni işlərdən uzaq durmaq
Otaqları yaxşı havalandırmaq və açıq havada daha çox vaxt keçirmək
Qan təzyiqini izləmək və həkim məsləhəti ilə dərman qəbul etmək
Bunlar sadə tədbirlər olsa da, sağlamlığın qorunmasında olduqca təsirli olur. Əgər vəziyyətiniz pisləşərsə, dərhal tibbi yardım axtarın.
Niyə maqnit qasırğalarının təhlükəli tarixlərini bilmək vacibdir?
Maqnit qasırğalarını nəzərə almamaq xroniki xəstəliklərin kəskinləşməsinə, ümumi vəziyyətin pisləşməsinə və hətta diqqətsizlikdən yaranan fövqəladə hallara səbəb ola bilər. Sağlam insanlar üçün də bu cür günlərdə yığılmış stress sonradan immunitetin və enerjinin azalmasına gətirib çıxara bilər.
Maqnit qasırğalarının təqvimi sayəsində mühüm işlərin, səyahətlərin və fiziki fəaliyyətlərin daha düzgün planlaşdırılması mümkündür.
/Milli.Az