Tokayev çağırdı, Putin razılıq verdi, sülhməramlılar gəlir - Qazaxıstan olaylarının pərdəarxası (TƏHLİL)

Tokayev çağırdı, Putin razılıq verdi, sülhməramlılar gəlir - Qazaxıstan olaylarının pərdəarxası (TƏHLİL)
ÖZƏL
03:19 06.01.2022
1654

Xəbər verdiyimiz kimi, Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının (KTMT) Kollektiv Təhlükəsizlik Şurası Qazaxıstan Prezidenti Kasım-Jomart Tokayevin müraciəti ilə əlaqədar kollektiv sülhməramlı qüvvələrin həmin ölkəyə göndərilməsi barədə qərar qəbul edib.

Bu barədə Şuranın sədri, Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan bildirib.

Bəs, bundan sonra Qazaxıstanda mövcud vəziyyət necə davam edəcək?

AZXEBER.COM mövzu ilə bağlı siyasi şərhçi Şahin Cəfərlinin təhlilini təqdim edir: 

"Rusiya bu olayları təşkil etdi ki, Qazaxıstana daxil olsun" rəyi qüsurludur.

Rusiya zatən Qazaxıstanda idi. Orada Baykonur kimi çox nəhəng strateji obyekti var, Nazarbayev 2050-ci ilə qədər oranı Rusiyanın istifadəsinə verib.

Qazaxıstan Rusiyanın postsovet məkanındakı inteqrasiya layihələrinin, başqa sözlə desək, "Yeni SSRİ" quruculuğunun nəinki iştirakçısı, həm də Rusiya ilə bərabər lideridir. Avrasiya İttifaqının ideya müəllifi Nazarbayevdir.

Əlbəttə ki, Nazarbayevin heç də bütün addımları və siyasəti Moskvanın xoşuna gəlmirdi, çünki avtokratlar sərbəstliyi, şəriksiz idarəçiliyi və şəriksiz talançılığı sevirlər. Amma onun Rusiyanın kritik maraqlarına qarşı siyasət apardığını söyləmək üçün əlimizdə heç bir əsas yoxdur. Məsələn, o, dövlət aparatını Rusiyanın adamlarından təmizləmədi, varis seçəndə hansısa milli kadra yox, Tokayev kimi Rusiyaya (eləcə də Çinə) yaxın adama üstünlük verdi, ya da buna məcbur oldu, fərq etmir.

Son hadisələr necə oldu ki, bu qədər sürətlə böyüyüb, bütün ölkə miqyasına yayıldı, üstəlik radikallaşdı, bu haqda birmənalı mülahizələr yürütmək çətindir. Birmənalı onu deyə bilərəm ki, Rusiya heç yerdə inqilablar təşkil etmir, belə bir modeli yoxdur, rejimlərin xalq hərəkatları nəticəsində devrilməsindən nifrət edir, xüsusən postsovet məkanında bu cür prosesləri öz maraqlarına ciddi təhdid sayır. Qazaxıstandakı hadisələrin böyüməsini də maraqlarına təhdid saydı, indi bunu önləmək və yerli rejimi qorumaq üçün ora hərbi kontingent göndərir.

Rusiya bu olayları təşkil etməsə də, Belarusdan sonra Qazaxıstan nümunəsi də göstərdi ki, yaranmış situasiyanı öz lehinə çevirə bilir. Bu da qeyri-adi, fantastik bir bacarıq deyil, adamlar neçə əsrdir hökm etdikləri coğrafiyanı, oradakı hər daşı-qayanı, ağacı-kolu mükəmməl tanıyırlar və bilirlər. Əvvəl də yazmışdım: bizi bizdən yaxşı tanıyırlar. Rusiyanın adamı Nazarbayev qocalmışdı və xəstə idi, hər hansı sürprizə fürsət vermədən onu Rusiyanın başqa adamı ilə əvəzləmək zərurəti yaranmışdı. Bu proses 2019-cu ildə başladı, indi yekunlaşmasına bu hadisələr də vəsilə olur.

Qərbin Qazaxıstanı və Belarusu Rusiyadan qoparmaq yönündə siyasəti (niyyəti yox, siyasəti) olmayıb, bu baxımdan hadisələrin yekununda onlar nə uduzur, nə də udur. Qərbin məğlubiyyəti və ya qalibiyyəti Ukraynada və Gürcüstanda olacaq. Xüsusən Ukraynada uduzsalar, ABŞ-ın regional derjava səviyyəsinə enməsi prosesi başlayacaq, Putin "Yeni SSRİ" layihəsini uğurla başa çatdıracaq, Çin də öz növbəsində Tayvanı ələ keçirəcək.

Turan söhbətlərinə də çox aludə olmayın, bu, Rusiya əleyhinə yönəlmiş bir proyekt deyil, orada təmsil olunan keçmiş sovet ölkələri buna heç cəsarət də etməz. Sadəcə Çində Turan söhbətləri bir az narahatlıq doğurur (uyğur məsələsinə görə), amma onların da bunun qarşısını almaq üçün Qazaxıstanda qarışıqlıq yaradıb, Nazarbayevi devirmək istəmələri ağlabatan deyil, buna ehtiyacları da yoxdur. Türkiyənin Orta Asiya regionunda nə səviyyədə təsirə və ağırlığa malik olduğunu da görürük, ona görə dəfələrlə burada tövsiyə etmişdik ki, pafosdan uzaq durun, rejimlərin öz merkantil maraqları naminə apardığı içiboş təbliğatın, Türkiyə iqtidar mediasının reallıqdan uzaq yayınlarının təsiri altında qalmayın".


OXŞAR XƏBƏRLƏR
ƏN SON XƏBƏRLƏR
Gəlin, qucaqlaşaq!
15:58 04.07.2025
Gəlin, qucaqlaşaq!
Rəşid Meredov: "ECO-nun Avrasiyada aparıcı inteqrasiya təşkilatına çevrilmək üçün real imkanları var"
15:58 04.07.2025
Rəşid Meredov: "ECO-nun Avrasiyada aparıcı inteqrasiya təşkilatına çevrilmək üçün real imkanları var"
Ersin Tatar: Azərbaycanın qısa müddətdə Qarabağı bərpa etməsi Şimali Kipri qürurlandırır
15:30 04.07.2025
Ersin Tatar: Azərbaycanın qısa müddətdə Qarabağı bərpa etməsi Şimali Kipri qürurlandırır
Almaxanım ana oldu
15:20 04.07.2025
Almaxanım ana oldu
Türkiyə Prezidenti ECO-ya üzv ölkələri Şimali Kiprlə əlaqələri genişləndirməyə çağırıb
15:15 04.07.2025
Türkiyə Prezidenti ECO-ya üzv ölkələri Şimali Kiprlə əlaqələri genişləndirməyə çağırıb
Beynəlxalq təşkilatdan İsrailə çağırış - "İcazə verin işimizi görək"
15:13 04.07.2025
Beynəlxalq təşkilatdan İsrailə çağırış - "İcazə verin işimizi görək"
Tacikistan Prezidenti: “ECO ölkələri üçün enerji bazarı strategiyası hazırlanmalıdır”
15:11 04.07.2025
Tacikistan Prezidenti: “ECO ölkələri üçün enerji bazarı strategiyası hazırlanmalıdır”
Beyniniz hər gecə lazımsız xatirələri silir
15:11 04.07.2025
Beyniniz hər gecə lazımsız xatirələri silir
Kəlbəcərdə Birinci Qarabağ müharibəsinin üç itkin şəhidi ilə vida mərasimi keçirilib
15:00 04.07.2025
Kəlbəcərdə Birinci Qarabağ müharibəsinin üç itkin şəhidi ilə vida mərasimi keçirilib
Ərdoğan: Xankəndi şəhərinin sülh mərkəzi olacağına ürəkdən inanıram
14:45 04.07.2025
Ərdoğan: Xankəndi şəhərinin sülh mərkəzi olacağına ürəkdən inanıram
Liderlərin Xankəndi görüşü dünyaya hansı mesajı verdi? - Deputat AÇIQLADI
14:44 04.07.2025
Liderlərin Xankəndi görüşü dünyaya hansı mesajı verdi? - Deputat AÇIQLADI
Məhkəmədə Kəlbəcərin işğalına dair şok faktlar açıqlandı
14:41 04.07.2025
Məhkəmədə Kəlbəcərin işğalına dair şok faktlar açıqlandı
Media subyektləri bu halda reyestrdən çıxarılacaq
14:30 04.07.2025
Media subyektləri bu halda reyestrdən çıxarılacaq
Şəxsiyət vəsiqələrimiz dəyişir - Milli Məclisdə I oxunuşdan keçdi
14:26 04.07.2025
Şəxsiyət vəsiqələrimiz dəyişir - Milli Məclisdə I oxunuşdan keçdi
Milli Məclisin növbəti iclasının vaxtı açıqlanıb
14:18 04.07.2025
Milli Məclisin növbəti iclasının vaxtı açıqlanıb
Pezeşkian: ECO sammiti İrana qarşı son hücumların pislənilməsi üçün fürsətdir
14:05 04.07.2025
Pezeşkian: ECO sammiti İrana qarşı son hücumların pislənilməsi üçün fürsətdir